Hiện nay, Sổ Bảo hiểm xã hội (BHXH) là những căn cứ để giải quyết các chế độ BHXH cho những người lao động.
Tuy nhiên, một số vấn đề thường gặp phải đó là trên thực tế, khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động tại các công ty, doanh nghiệp, nhưng lại cố tình không chốt sổ BHXH cho người lao động. Vậy trong các trường hợp công ty cũ không chốt sổ BHXH như hiện nay, người lao động phải làm gì?
Bạn hãy theo dõi bài viết này của chúng tôi để có thể hiểu thêm về các quy định của luật BHXH hiện nay nhé.
Trách nhiệm chốt sổ BHXH sẽ thuộc về ai?
Căn cứ theo các quy định tại khoản 5 Điều 21 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, thì người sử dụng lao động sẽ có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan bảo hiểm xã hội để trả sổ BHXH cho người lao động đó.
Đồng thời sẽ xác nhận thời gian đóng BHXH khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động của mình hoặc đã thôi việc theo các quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, khi căn cứ tại khoản 3 Điều 47 của Bộ luật lao động năm 2012 đã quy định rằng khi chấm dứt các hợp đồng lao động thì những người sử dụng lao động sẽ phải có các trách nhiệm để hoàn thành các thủ tục xác nhận và trả lại sổ BHXH cùng với những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ của người lao động.
Kể từ năm 2021, khi Bộ luật lao động năm 2019 có hiệu lực thì quy định này vẫn sẽ được tiếp tục thực hiện.
Do đó, từ những quy định trên thì việc chốt sổ BHXH cho người lao động sẽ là những trách nhiệm bắt buộc của người sử dụng lao động.
Xem thêm: Thành lập doanh nghiệp tại Hải Phòng
Người lao động phải làm gì khi công ty cũ không chốt sổ BHXH?
Hiện nay, đã có rất nhiều những công ty/ doanh nghiệp cũ đã không chốt sổ BHXH cho người lao động. Vậy, trong những trường hợp này thì người lao động cần phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình khi chấm dứt các hợp đồng lao động?
Để giải quyết những tình trạng này thì người lao động có thể lựa chọn để thực hiện một trong các cách như sau:
Khiếu nại về sổ BHXH
Căn cứ theo quy định tại Điều 118 của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 thì những người lao động sẽ có quyền đề nghị các cơ quan có thẩm quyền để xem xét lại quyết định, hành vi của cơ quan, tổ chức, cá nhân khi có các căn cứ cho rằng những quyết định, hành vi đó là vi phạm pháp luật về BHXH, xâm phạm đến các quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Theo đó, việc khiếu nại về sổ BHXH sẽ được thực hiện theo Nghị định số 24/2018/NĐ-CP. Căn cứ tại Điều 15 của nghị định này thì thẩm quyền giải quyết các vấn đề khiếu nại lần đầu về lao động sẽ thuộc về người sử dụng lao động.
Như vậy, về thời hạn để giải quyết là không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý đối với các vụ việc thông thường, trong các trường hợp đặc biệt thì thời hạn giải quyết sẽ lên đến 60 ngày.
Vậy, khi quá hạn giải quyết trên mà việc khiếu nại không được giải quyết hoặc người lao động không đồng ý với những quyết định này thì có thể khiếu nại lần 02 tới những cơ quan như Chánh Thanh tra Sở Lao động, hoặc tới những nơi mà người sử dụng lao động đặt trụ sở chính.
Đối với khiếu nại lần 02 thì thời hạn khiếu nại đối với các vụ việc thông thường sẽ là 45 ngày kể từ ngày thụ lý, khi có các trường hợp đặc biệt thì thời hạn giải quyết có thể lên đến 90 ngày.
Khi có các khiếu nại lần hai nhưng không được giải quyết trong thời hạn đã nêu ở trên hoặc khi người lao động không đồng ý với các quyết định giải quyết khiếu nại lần 02 này thì có sẽ quyền khởi kiện vụ án tại Tòa án căn cứ theo thủ tục tố tụng hành chính được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 10 của Nghị định 24/2018/NĐ-CP.
Như vậy, trong các trường hợp công ty cũ cố tình không chốt sổ BHXH thì người lao động có thể gửi đơn khiếu nại đó đến chính người sử dụng lao động. Nếu không được người lao động giải quyết hoặc không đồng ý với các quyết định giải quyết thì có thể gửi khiếu nại lần 02 đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội nơi công ty đặt trụ sở chính.
Khởi kiện vụ việc tại Tòa án
Khi không muốn giải quyết vụ việc trên bằng cách khiếu nại, hoặc vì một số lý do gì đó thì người lao động có thể lựa chọn giải quyết bằng cách khởi kiện vụ việc tại Tòa án theo các thủ tục tố tụng dân sự hiện nay.
Căn cứ theo Khoản 1 Điều 10 Nghị định 24/2018/NĐ-CP thì đã quy định 03 trường hợp người lao động có quyền khởi kiện vụ án của mình tại Tòa án:
- Khi có các căn cứ cho rằng những quyết định, hành vi của người sử dụng lao động là trái pháp luật, là xâm phạm trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình;
- Khi người lao động không đồng ý với quyết định giải quyết vụ việc khiếu nại lần đầu;
- Đã hết thời hạn giải quyết vụ việc theo quy định mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết.
Do đó, người lao động khi có một trong các căn cứ đã nêu trên có thể trực tiếp khởi kiện tại Tòa án yêu cầu giải quyết về việc doanh nghiệp, công ty cũ không chịu chốt sổ BHXH.
Ngoài ra, theo các quy định của Bộ luật lao động năm 2012 thì những tranh chấp lao động cá nhân phải được tiến hành hòa giải trước khi yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc.
Tuy nhiên, căn cứ theo điểm d khoản 1 Điều 201 của Bộ luật Lao động năm 2012 khi có các các tranh chấp về BHXH lại là một trong những trường hợp không bắt buộc phải tiến hành hòa giải.
Vì vậy, khi người lao động trong trường hợp này cũng có thể lựa chọn giải quyết theo các thủ tục hòa giải thông qua các hòa giải viên lao động. Nếu không tiến hành hòa giải được hoặc hòa giải không thành thì sau đó có thể yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc.
Kể từ ngày 01/01/2021 khi Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực thì người lao động sẽ có thêm các biện pháp để giải quyết các tranh chấp lao động về BHXH. Như vậy, người lao động có thể lựa chọn Hội đồng trọng tài lao động trước khi thực hiện việc khởi kiện tại Tòa án.
Khi việc giải quyết tranh chấp về BHXH bởi Hội đồng trọng tài lao động sẽ không được tiến hành đồng thời với yêu cầu khởi kiện.
Trên đây là những biện pháp giúp người lao động giành lại được quyền lợi chính đáng khi công ty cũ không chốt sổ BHXH mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn. Chúng tôi hy vọng rằng, bài viết sẽ hữu ích đối với bạn và những người lao động đang cố những thắc mắc như trên.
